Po czterech latach służby zdałem egzaminy na Wyższej Szkole Policji w Szczytnie (obecnie Akademia Policji). Po trzech latach nauki z zakresu zarządzania, psychologii, taktyki, prawa, administracji i kilkunastu innych przedmiotów otrzymałem swoje pierwsze oficerskie gwiazdki. Wróciłem do Gdyni, gdzie zajmowałem się między innymi zarządzaniem kryzysowym, służbą dyżurną, sprawami dyscyplinarnymi i skargami. Około roku po wdrożeniu procedury Niebieskiej Karty trafiłem do Wydziału Prewencji. Wtedy też zostałem powołany do Zespołu Interdyscyplinarnego koordynowanego przez MOPS w Gdyni. To był dla mnie niezwykły czas intensywnej nauki i pracy zarówno z osobami doświadczającymi przemocy, jak i ze sprawcami. Wspólnie z koleżankami i kolegami z Zespołu stworzyliśmy Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, który działa z niewielkimi zmianami do dziś. Nasz zespół liczył około 140 fachowców z wielu instytucji zaangażowanych w problematykę przemocy. Równolegle z pracą w ZI zostałem powołany do udziału w pracach Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Przez 7 lat zdobywałem doświadczenie i wiedzę, którą dziś wykorzystuję w pracy terapeutycznej. Z perspektywy czasu uważam, że te dwa podmioty nie tylko dały mi solidną bazę do pracy jako “pomagacz”, ale też były pewnego rodzaju bodźcem do zainteresowania się psychologią.
Moją karierę w Policji zakończyłem w Komendzie Wojewódzkiej Policji jako… kadrowiec. Po przejściu na emeryturę postanowiłem spełnić swoje marzenia i rozpocząłem studia psychologiczne. Jakie było moje zaskoczenie, gdy okazało się, że nie jestem najstarszym studentem w grupie! ????????

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR, ang. SFT) od samego początku swojego istnienia (tzn. lat 80 XX wieku) rozwijała się na podstawie dowodów z badań empirycznych, tzn. obserwacji procesu terapeutycznego i wyodrębnianiu tych elementów, które sprzyjają osobom korzystającym z terapii w osiąganiu zmian w możliwe najszybszym czasie.

Skuteczność TSR jest badana za pomocą różnych metodologii: od obserwacji klinicznych, analiz przypadku, poprzez badania quasi-eksperymentalne aż do badań randomizowanych kontrolnych (RCT). Obecnie badania RCT są uznawane za złoty standard potwierdzania i udowadniania skuteczności różnych terapii. Z każdym rokiem pojawiają się nowe przeglądy systematyczne w tym meta-analizy, które dostarczają kolejnych dowodów na skuteczność TSR w różnych obszarach i kontekstach.  

Wyniki opublikowanych badań wykazują przede wszystkim pozytywne efekty. Osoby korzystające z TSR doświadczają poprawy różnych aspektów swojego życia. Pozytywne wyniki ujawniane są także w badaniach nieopublikowanych (tzn. prace magisterskie lub doktorskie), co sugeruje że nie są one efektem stronniczości publikacji (czyli tendencji do publikowania tylko pozytywnych wyników).

Wszystkie opublikowane dotychczas przeglądy systematyczne zidentyfikowały wysoki procent badań pokazujących pozytywne wyniki – od 84.6% do 100%, bez względu na stosowaną metodologię: czy to analiza przypadków (J. S. Kim, 2012) czy badania eksperymentalne (Franklin et al., 2023).

Dotychczasowe przeglądy systematyczne wykazały ogólną skuteczność TSR – z zastosowaniem w różnych kontekstach kulturowych (Neipp & Beyebach, 2022), jak i specyficzną, w obszarach pracy z:

• dziećmi i młodzieżą (Franklin et al., 2023),
• osobami po doświadczeniu traumy (Eads & Lee, 2019),
• parami (Mohammadyari & Hoseinian, 2018),
• osobami z uzależnieniem od substancji (Franklin & Hai, 2021),
• osobami z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodziną (Carrick & Randle-Phillips, 2018),

• osobami z zaburzeniami internalizacyjnymi (Schmit et al., 2016).

Meta-analizy pokazały głównie bardzo wysoki efekt, chociaż średni (Franklin et al., 2023) lub słaby (Stams et al., 2006) efekt był także zidentyfikowany. Wielkość efektu była zależna m.in. od specyfiki stosowania terapii. Większa skuteczność była zidentyfikowana wówczas, gdy TSR był stosowany:

• w formie grupowej zamiast indywidualnej (Neipp & Beyebach, 2022),
• jako główna terapia, w jej całości w porównaniu do stosowania wybranych części (Neipp & Beyebach, 2022),

• zawierając więcej niż 4-6 głównych elementów (Franklin et al., 2023; D. Kim et al., 2017).

To, co ważne: doświadczenie terapeuty oraz czas trwania interwencji nie wpływały znacząco na wielkość efektu TSR (Stams et al., 2006), co sugeruje, że nawet początkujące osoby praktykujące mogą uzyskać dobre wyniki.

Najczęściej TSR miał istotne statystyczne lepsze wyniki w porównaniu do braku interwencji, a podobne pozytywne wyniki jak inne alternatywne interwencje, w tym terapia poznawczo-behawioralna (CBT) lub psychodynamiczna. Zauważone podobieństwo jest zgodne z występującym w psychoterapii zjawiskiem, zwanym efektem ptaka Dodo (inspiracja z książki Alicja w krainie czarów: „wszyscy wygrali, więc wszyscy otrzymują nagrody”), wg. którego każdy nurt terapeutyczny jest skuteczny. Niemniej niektóre badania pokazały, że TSR potrzebował o połowie mniej czasu do osiągania tego samego pozytywnego efektu, jak inne podejścia terapeutyczne (Gingerich & Eisengart., 2000; Gingerich & Peterson, 2012).

Skuteczność TSR jest w dalszym ciągu badana na całym świecie. Kilka list referencyjnych jest prowadzonych online i są one ogólnodostępne aby ułatwiać zainteresowanym praktykom lub czytelnikom dostęp do publikacji. Zainteresowanym polecam śledzenie tych list:

• SFAPub List by EBTA – który zawiera także artykuły teoretyczne opisujące nowe koncepty lub praktyczne przystosowanie metody: https://www.ebta.eu/sf-research-list/ 
• Lista badań prowadzona przez SFBTA: https://www.sfbta.org/Current-Research 

• Lista badań prowadzona przez praktyczki i praktyków: https://solutionfocusedbrieftherapy.com/searchable-database/
  

Źródło: Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Terapii Skoncentrowanej na Rozwiązaniach

Dziś 1 czerwca, święto wszystkich dzieci. Bez wyjątku, nawet tych starszych.

Wszyscy nosimy w sobie wewnętrzne dziecko – tę cząstkę nas, która pamięta nasze dzieciństwo, z wszystkimi jego radościami i smutkami. To właśnie nasze wewnętrzne dziecko często wpływa na nasze dorosłe życie, kształtując nasze reakcje, emocje i relacje. Dbanie o to wewnętrzne dziecko jest kluczowe dla naszego psychicznego zdrowia i ogólnego poczucia szczęścia.

1. Rozpoznaj Swoje Wewnętrzne Dziecko Zacznij od zrozumienia, że Twoje wewnętrzne dziecko istnieje. Może się objawiać jako głos w twojej głowie, który mówi, że nie jesteś wystarczająco dobry, lub jako uczucie radości, kiedy widzisz zabawkę, którą miałeś jako dziecko.

2. Słuchaj, Co Ma Do Powiedzenia Twoje wewnętrzne dziecko ma wiele do powiedzenia. Może wyrażać niezaspokojone potrzeby lub nierozwiązane konflikty z przeszłości. Słuchanie tego, co ma do powiedzenia, może pomóc Ci zrozumieć swoje obecne zachowania.

3. Praktykuj Samoakceptację Akceptacja siebie to pierwszy krok do zatroszczenia się o swoje wewnętrzne dziecko. Przyjmij swoje słabości i mocne strony z miłością i zrozumieniem.

4. Znajdź Bezpieczną Przestrzeń dla Swojego Wewnętrznego Dziecka Stwórz miejsce, w którym Twoje wewnętrzne dziecko może się czuć bezpiecznie. Może to być metaforyczne miejsce w Twoim umyśle, gdzie możesz się z nim spotkać i rozmawiać.

5. Baw Się Znajdź czas na zabawę i radość, które są tak ważne dla dzieci. Pozwól sobie na chwilę zapomnienia i zrobienie czegoś, co sprawia Ci przyjemność bez poczucia winy.

6. Pracuj nad Uzdrowieniem Starych Ran Jeśli Twoje wewnętrzne dziecko zostało zranione, rozważ pracę z terapeutą, aby pomóc w leczeniu tych ran. Terapia może być potężnym narzędziem do rozwiązywania dawnych problemów.

7. Świętuj Swoje Sukcesy Nie zapominaj świętować swoich osiągnięć, zarówno dużych, jak i małych. Twoje wewnętrzne dziecko zasługuje na uznanie i pochwałę.

Pamiętaj, że dbanie o wewnętrzne dziecko to proces, który wymaga czasu i cierpliwości. Ale każdy krok w tym kierunku to krok ku pełniejszemu i bardziej satysfakcjonującemu życiu.

(na zdjęciu Autor w wieku 5 lat)

Trauma Transgeneracyjna w Polsce: Ciche Echo Przeszłości

Polska, kraj o bogatej i skomplikowanej historii, jest domem dla wielu pokoleń, które doświadczyły traumy na przestrzeni lat. Trauma transgeneracyjna, zjawisko przekazywania urazów psychicznych przez pokolenia, jest tematem, który wciąż pozostaje w cieniu, a jego wpływ na współczesne społeczeństwo polskie jest zarówno głęboki, jak i złożony.

II wojna światowa pozostawiła niezatarte ślady w psychice Polaków. Badania nad skutkami psychicznymi ocalałych z obozów koncentracyjnych rozpoczęli Antoni Kępiński i Stanisław Kłodziński. Kolejne pokolenia, choć nie doświadczyły wojny bezpośrednio, nadal odczuwają jej skutki. Izraelskie badania nad transgeneracyjną transmisją traumy wykazały, że potomstwo ocalałych z Holocaustu częściej niż w populacji ogólnej wykazuje objawy depresyjne, lękowe oraz psychosomatyczne.

Wiele rodzin w Polsce milczy na temat przeszłości. Urazy psychiczne doznane przez rodziców czy dziadków często są objęte milczeniem, a młodsze pokolenia nie znają wojennych losów swoich przodków. To milczenie jest jednym z mechanizmów, przez które trauma jest przekazywana, niezauważalnie wpływając na życie kolejnych pokoleń.

Analizy funkcjonowania rodzin dotkniętych traumą opisują patologiczne mechanizmy ich działania. Zjawisko parentyfikacji, czyli przejmowanie przez dzieci odpowiedzialności emocjonalnej i funkcji dorosłych członków rodziny, oraz zaburzenia procesu indywiduacji–separacji, mogą prowadzić do traumatyzacji kolejnych pokoleń.

Młodzi Polacy, nazywani “trzecim pokoleniem”, coraz częściej zaczynają dostrzegać wpływ traumy transgeneracyjnej na swoje życie. Refleksja nad przeszłością i jej wpływem na teraźniejszość staje się ważnym elementem w procesie budowania własnej tożsamości i przyszłości.

Rozumienie traumy transgeneracyjnej w Polsce wymaga głębokiej refleksji i otwartości na dialog międzypokoleniowy. To klucz do lepszego zrozumienia siebie i innych, a także do budowania silniejszej, bardziej świadomej społeczności, która może wspólnie pracować nad leczeniem ran przeszłości.

W Polsce, gdzie wiele osób nadal zmaga się ze skutkami historycznych traum, brainspotting może być cennym narzędziem w pracy z pacjentami dotkniętymi traumą transgeneracyjną. Terapia ta może pomóc w odblokowaniu i przetworzeniu emocji związanych z przeszłością, co jest kluczowe dla uzdrowienia zarówno indywidualnego, jak i zbiorowego.

Metoda ta oferuje obiecującą ścieżkę do leczenia traumy transgeneracyjnej, pozwalając na głębsze zrozumienie i przetworzenie doświadczeń, które zostały przekazane przez pokolenia. W Polsce, kraju o tak bogatej i trudnej historii, metoda ta może stać się ważnym narzędziem w rękach terapeutów, pomagającym w leczeniu ran, które wciąż wpływają na życie wielu osób.